Blaženi Alojzije Stepinac dobio je 1947. godine prvi i velebni spomenik u najmodernijoj srednjoj školi u svijetu Archbishop Stepinac High School, koju je u White Plainsu nedaleko New Yorka u njegovu čast podigao njujorški nadbiskup, kardinal Francis Spellman.
Čitanjući tekst o snimanju film „Kardinal i njegova Crkva“ koji o zagrebačkom nadbiskupu i kardinalu Alojziju Stepincu snima Višnja Starešina, u produkciji Ivana Maloče i Interfilma, čitatelj nas je upozorio na jedan zanimljiv detalj, odnosno paralelu između Hrvatske i SAD-a, odnosno Zagreba i New Yorka.
Naime u newyorškom naselju Whit Plains, u američkoj saveznoj državi New York, pedesetak kilometara udaljenom od Manhattana, još 1948. osnovana ‘High School Archbishop Stepinac’
Čitajući tekst o snimanju filma ‘Kardinal i njegova Crkva’, koji se dijelom snima i u toj školi u newYorku, jedna čitatelj poslao nam je komentar: ‘High School Archbishop Stepinac”‘ u saveznoj državi New York i ‘Trg Marsala Tita u Zagrebu’ u srcu Hrvatske.
Impozantno zdanje Katoličke gimnazije u New York, koja već gotovo sedamdeset godina nosi Stepinčevo, ime izgrađeno prilozima župljana s područja njujorške nadbiskupije 1948. godine, danas je jedna od boljih javnih gimnazija u državi New York.
Uz niz uspješnih ljudi iz svijeta businessa, njezini su polaznici svojedobno bili i poznati glumci Jon Voight ( „Ponoćni kauboj”, „Povratak kući“, poznat i kao otac Angeline Jolie) i Alan Alda ( TV serije „M.A.S.H.“, „Zapadno krilo“).
Svečano otvorenje Stepinčeve škole obavio je 12. rujna 1948. sam kardinal Spellman, uz prisustvo trojice svojih pomoćnih biskupa, brojnih crkvenih dostojanstvenika i mnoštva naroda.
Tadašnji newyorški nadbiskup, kardinal Spellman, najzaslužniji za izgradnju škole, bio je uz skupinu republikanskih kongresnika, jedan od najupornijih lobista koji su od tadašnje američke politike zahtijevali da izvrši pritisak na Tita da pusti Stepinca iz zatvora.
Nakon kardinala Spellmana, održao je govor pomoćni biskup Fulton J. Sheen, jedan od najistaknutijih intelektualaca suvremene Amerike, glasoviti radio-govornik, ugledni ideolog, profesor filozofije na katoličkom sveučilištu u Washingtonu.
„U svijetu postoji jedan novi zločin: Zločin vjerovati u Boga. Ovaj spomenik podignut je u počast takvom jednom ‘zločincu’, koji poput Krista trpi pred Poncijem Pilatom. Te se riječi ne nalaze u Vjerovanju tek kao spomen na povijesni događaj, nego također kao znak Kristove Crkve, koja baš danas, kao i nekada, nastavlja Njegovo trpljenje pod Poncijem Pilatom, pod silom svemoćne države.“
Ugledni New York Times ni trenutka nije dvojio da je suđenje Stepincu montirani proces, kojim je započeo sukob države i crkve u komunističkoj istočnoj Europi.
Govoreći o Stepinčevoj školi, navedimo da se u njezinoj kapelici nalazi još jedno vrsno umjetničko ostvarenje, slika hrvatskog slikara Joze Kljakovića „Isusovo bičevanje i krunjenje trnjem“. Slika je dar američkih Hrvata školi kardinala Stepinca.
U predvorju škole nalaze se dva umjetnička djela velikog hrvatskog kipara Ivana Meštrovića: Stepinčevo poprsje i reljef.
Poprsje prikazuje čovjeka neustrašive vjere, a Reljef prikazuje kardinala Stepinca u molitvi, prema njegovu biskupskom geslu: „In Te, Domine, speravi“ (U Tebe se, Gospodine, uzdam).
Pola stoljeća kasnije iz New Yorka se u Zagreb uputila povjesničarka dr. Esther Gitman da bi, istražujući spašavanje Židova u NDH, otkrila dotad nepoznate dokumente i svjedočanstva o Stepinčevoj ulozi u spašavanju žrtava Pavelićeva režima i otad se stalno vraća njegovim porukama i misiji.
Višnja Starešina i njena filmska ekipa najavila je da će film o blaženom Alojziju Viktoru Stepincu “Kardinal i njegova Crkva” biti završen do jeseni.
M.M. /foto:Twitter
